D’fhógair an tAire Stáit do Ghnóthaí Gaeltachta, Donnchadh Mac Fhionnlaoich T.D., inniu (3 Meitheamh 2011) go bhfuil cinntí críochnúla déanta ag an Rialtas maidir leis an sainmhíniú nua ar an nGaeltacht agus maidir leis na struchtúir fhorfheidhmithe faoin Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge. Tógadh na cinntí seo ag an gcruinniú Rialtais Dé Máirt (31 Bealtaine 2011).
Dúirt an tAire Stáit: “Tá lúcháir orm go bhfuil cinntí críochnúla déanta ag an Rialtas maidir le cur i bhfeidhm na Straitéise 20 Bliain don Ghaeilge. Fágann sé seo gur féidir le hoifigigh i mo Roinn, an Roinn Ealaíon, Oidhreachta agus Gaeltachta, treabhadh ar aghaidh leis na Cinn a dhréachtú don Bhille Gaeltachta. Táim ag súil go bhfoilseofar an Bille a luaithe agus is féidir, ag brath ar amchlár reachtaíochta an Rialtais.”
Beidh an sainmhíniú nua don Ghaeltacht bunaithe ar an Straitéis 20 Bliain agus ar na moltaí a rinneadh sa Staidéar Cuimsitheach Teangeolaíoch ar Úsáid na Gaeilge sa Ghaeltacht. Dúirt an tAire Stáit: “Beidh mo Roinn, i gcomhar le heagrais Stáit eile, ag obair go dlúth le pobail Ghaeltachta ar an talamh chun cabhrú leo pleananna teanga, ina n-áireofar na gnéithe uile de shaol an phobail, a ullmhú agus a chur i gcrích.”
Maidir leis na struchtúir fhorfheidhmithe faoin Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge, dúirt an tAire Stáit: “Fágann na cinntí Rialtais seo go mbainfear leas as na struchtúir atá ann faoi láthair chun an Straitéis a sheachadadh agus go mbeidh deighilt shoiléir idir na feidhmeanna atá ag na príomhpháirtithe leasmhara maidir le cur i bhfeidhm na Straitéise laistigh agus lasmuigh den Ghaeltacht araon.”
Dúirt an tAire Stáit: “Mar thoradh ar na cinntí Rialtais seo, creidimse go bhfuil todhchaí Údarás na Gaeltachta slán sábháilte, go n-éireoidh le hÚdarás na Gaeltachta a chuid feidhmeanna reachtúla a choinneáil agus go gcothófar comhoibriú idir Údarás na Gaeltachta agus áisíneachtaí fiontraíochta eile ar mhaithe le hinfheistíocht sa Ghaeltacht.”Suíomh gréasáin: www.arts-sport-tourism.gov.ie <http://www.arts-sport-tourism.gov.ie/>
Notai:
Tá an Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge 2010 – 2030 ar fáil ag http://www.pobail.ie/ie/AnGhaeilge.
Sainmhíniú nua ar an nGaeltacht
* Déanfar foráil faoin mBille Gaeltachta don sainmhíniú nua reachtúil ar an nGaeltacht a bheidh bunaithe feasta ar chritéir theangeolaíocha seachas ar limistéir gheografacha mar atá faoi láthair.
* Déanfar foráil faoin reachtaíocht do phróiseas pleanála teanga faoina ndéanfar pleananna teanga a ullmhú ag leibhéal pobail do gach limistéar Gaeltachta agus faoina ndéanfar faomhadh agus athbhreithniú ar na pleananna sin ar bhonn tréimhsiúil ag an Aire.
* Tabharfar stádas reachtúil do chineál nua ceantair, ‘Gaeltacht gréasáin’, a bheidh lasmuigh de na ceantair Ghaeltachta reachtúla atá ann faoi láthair. Is ceantair iad seo a mbeidh a bhformhór i bpobail uirbeacha agus a mbeidh toirt bhunúsach chriticiúil de thacaíocht phobail agus Stáit acu don Ghaeilge.
* Tabharfar stádas reachtúil freisin do Bhailte Seirbhíse Gaeltachta, i.e. bailte ina gcuirtear seirbhísí ar fáil do cheantair Ghaeltachta.
Struchtúir fhorfheidhmithe faoin Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge
* Coimeádfaidh an Roinn Ealaíon, Oidhreachta agus Gaeltachta an lárfhreagracht maidir le gnóthaí Gaeilge laistigh agus lasmuigh den Ghaeltacht.
* Leanfaidh Foras na Gaeilge ag comhlíonadh a dhualgas i gcomhthéacs uile-oileáin mar áisíneacht den bhForas Teanga Forfheidhmithe Thuaidh Theas.
* Beidh an fhreagracht as forfheidhmiú na Straitéise lasmuigh den Ghaeltacht ar an Roinn i gcomhpháirtíocht le páirtnéirí ábhartha Stáit. Breathnófar ar na féidearthachtaí go bhféadfadh Foras na Gaeilge seachadadh a dhéanamh ar eilimintí áirithe den Straitéis ar bhonn comhaontaithe.
* Beidh an fhreagracht maidir le forfheidhmiú na Straitéise laistigh den Ghaeltacht ar Údarás na Gaeltachta.
Údarás na Gaeltachta
· Mairfidh an status quo maidir le feidhmeanna reatha Údarás na Gaeltachta go ginearálta, a chuid feidhmeanna fiontraíochta san áireamh, faoi réir:
(a) foráil reachtúil a dhéanamh chun cumhacht a thabhairt don Aire Ealaíon, Oidhreachta agus Gaeltachta treoir a thabhairt don Údarás a chuid acmhainní teoranta a dhíriú i dtreo earnálacha fiontraíochta ar leith; agus
(b) meicníocht a fhorbairt chun go mbeidh Údarás na Gaeltachta in ann comhoibriú le háisíneachtaí fiontraíochta eile, ach go háirithe i gcás tograí suntasacha Gaeltachta a bhfuil poitéinseal ard acu.
* Déanfar foráil faoin mBille Gaeltachta chun Bord Údarás na Gaeltachta a laghdú go suntasach agus chun deireadh a chur leis an riachtanas do thoghcháin.
Tags: